Herinrichting zuidplas Kraaiennest
Grutto’s terug in het Kraaiennest
foto Renata de Wit
Grutto’s en andere weidevogels hebben er een nieuwe plek bijgekregen om bij terugkeer uit Afrika aan te sterken voor het broedseizoen. De zuidelijke plas van het Kraaiennest (het recreatiegebied tussen Schipluiden en De Lier) is aangepast, zodat deze vogels er van het vroege voorjaar tot en met de zomer veilig kunnen rusten en voedsel kunnen vinden. Ook tijdens de najaarstrek vanaf september kunnen steltlopers die vanuit het hoge noorden op weg zijn naar hun overwintergebieden in het zuiden, de plas gebruiken om uit te rusten en te eten.
“Na het graven van de Kraaiennest plassen ca 25 jaar geleden, is de zuidplas een heel belangrijke plas geweest voor weidevogels. Toen het waterpeil werd verhoogd, konden de vogels geen voedsel meer uit de bodem halen en vertrokken ze”, aldus John Kleijweg van de Vogelwerkgroep Midden-Delfland en bedenker van het plan.
Het werk is klaar – met resultaat
De plas is vergraven waardoor in het midden van de plas ondieptes en eilanden zijn ontstaan. In het slikkengebied kunnen grutto’s en andere steltlopers voedsel vinden en veilig rusten. De kale eilanden zijn perfect broedgebied voor pionier soorten als kluut en kleine plevier. In de plas zijn ook een aantal drijvende eilandjes gecreëerd waarop visdiefjes kunnen broeden. Er staat een raster in het water ca 10 meter uit de kant om te voorkomen dat honden en vossen naar het midden van de plas zwemmen en de vogels verstoren.
Niet alleen de plas, maar ook op het omliggend terrein zijn verschillende maatregelen getroffen. Om de open verbinding met de polder, waar de grutto’s broeden, te herstellen zijn de essen op de zuidelijke kade weggehaald. De wilgen en het riet zijn kort gezet en worden in hakhoutbeheer genomen.
Aan de westoever is een oeverzwaluwwand aangelegd. Deze wand imiteert een steile zandwand waarin de oeverzwaluw nestgangen graaft. Zulke wanden worden steeds schaarser, maar oeverzwaluwen maken goed gebruik van deze kunstmatige wanden.
Nabij het beeld “de ijzeren man” is een wintervoedselakker ingericht. In de akker zijn granen en inheemse oliehoudende zaadplanten ingezaaid. Deze gewassen zullen niet worden geoogst, maar blijven staan zodat kleine zangvogels er in de winter voedsel kunnen vinden. De bloemen bieden in de zomer niet alleen voedsel voor vele insecten, maar leveren ook een prachtig gezicht op!
Samenwerking
De aanpassing van de zuidplas van het Kraaiennest is een sterk staaltje samenwerking. “Het is goed om te zien dat de inspanning van alle betrokken partijen wordt beloond”, aldus initiatiefnemer John Kleijweg. Het plan is een initiatief van het Weidevogelpact Midden-Delfland, het samenwerkingsverband waarin Agrarische Natuurvereniging Vockestaert, Natuurlijk Delfland (voorheen: KNNV afdeling Delfland), Natuurmonumenten en de Vogelwerkgroep Midden-Delfland samenwerken om de weidevogelpopulatie in Midden-Delfland in stand te houden. Maar nog meer partijen werkten mee aan dit project.
Het Hoogheemraadschap, eigenaar van de plas die dient als waterberging, heeft het plan van het Weidevogelpact omarmt. “Delfland denkt actief mee bij initiatieven van het Weidevogelpact. Door ons peilbeheer op deze plek aan te passen, dragen wij bij aan de biodiversiteit. Dat is belangrijk voor de kwaliteit van ons gebied”, zegt Hoogheemraad Marcel Belt. “Dit project is een prachtig voorbeeld van samenwerking van verschillende gebiedspartners.”
Op 21 februari 2021 heeft Hoogheemraad Marcel Belt de inlaatstuw bij het aangepaste gemaaltje geopend om het water weer de plas in te laten en op peil te brengen (NAP -4,00 meter). Dat is mooi op tijd, want de eerste grutto’s en kieviten waren al in aantocht.
Staatsbosbeheer die de droge gedeelten van het Kraaiennest beheert, gaf toestemming voor de kap
van de essen en de aanleg van de wintervoedselakker. “Er is veel recreatiegebied in Midden-Delfland, maar dat wordt zelden gecombineerd met natuur. Het is mooi dat dit op deze plek voor weidevogels straks wel kan” aldus Laurens Bonekamp, beheerder bij Staatsbosbeheer. Inmiddels heeft Staatsbosbeheer de populierenlaan gekapt en zijn er jonge fruitbomen aangeplant. Op deze plek zal een fruitbomenweide met appel-, peren- en pruimenbomen ontstaan, waar het fruit mag worden geplukt. Bij de toegangsporten van het Kraaiennest is een bomenkathedraal met esdoorns, zomerlindes en iepen aangeplant.
Ook Sportvisserijbelangen Delfland was bij het plan betrokken. “In de plas kan niet meer gevist worden, maar vissers zijn echte natuurmensen en dragen de weidevogels een warm hart toe”, zegt voorzitter Theo Stremme van SVB Delfland. Voor de werkzaamheden moest de plas worden leeggevist. Vrijwilligers van Sportvisserijbelangen Delfland (SVB) en de Vogelwerkgroep Midden-Delfland hebben de vissen uit de plas gevangen en uitgezet op andere plekken in ons gebied.
Herinrichting van de zuidplas is onderdeel van het project: ‘Impuls aan het weide- en vogellandschap Midden-Delfland’. Medemogelijk gemaakt met financiële steun van:
Zuidplas Kraaiennest op tv:
Natuurgebied Kraaiennest heropend WOS (29 juni 2021)
Eerste Grutto in het Kraaiennest WOS (9 maart 2021)
Sluis Kraaiennest geopend WOS (21 januari 2021)
Werkzaamheden in volle gang WOS (5 november 2020)
Leegvissen Omroep West (5 oktober 2020)
Leegvissen WOS (2 oktober 2020)
Eerste ronde afvissen (februari 2020)
Groen licht voor plas zuidplas (november 2019)
Berichten over Zuidplas Kraaiennest: