Groenfonds Midden-Delfland in de schijnwerpers. 12-8 in het AD
Boeren krijgen zakcentje om oud-grasland te behouden: ‘Het voelde oneerlijk dat wij niet mee mochten doen’
Boeren uit Oude Leede bij Pijnacker mogen na dertien jaar meedoen aan het Groenfonds. Hun collega’s uit Midden-Delfland gaan niet meer voor.
Laura van Vuuren
Boeren krijgen een zakcentje van het Groenfonds om oud-grasland te behouden, rijen wilgen te onderhouden en Hollandse runderen in huis te halen. Hierdoor worden ze gestimuleerd om de natuur in Midden-Delfland gevarieerd te houden. De doelen van het natuurfonds zijn het in stand houden van het agrarische cultuurlandschap van Midden-Delfland en het versterken van de relatie tussen stad en land, door middel van educatie. Koeien en schapen blijven in de wei en boeren maaien niet vanwege weidevogels.
,,Het voelde oneerlijk dat wij niet mee mochten doen”, vertelt boer Dirk Gravesteyn, die een melkveehouderij in Oude Leede bij Pijnacker runt. ,,Zeker omdat het fonds is opgericht om nadelen van verstedelijking tegen te gaan. Juist hier zie je die, er zijn veel wegen. We hebben een klein erf, ingeklemd tussen een weg en een fietspad. Ongeveer 40 vierkante meter van ons erf is niet te zien vanaf de openbare weg. Door het Groenfonds kunnen we in de herfst nieuwe knotwilgen plaatsen. Daardoor kunnen we het erf vergroenen en krijgen wij meer privacy.”
Bertha 31
Tien kilometer verderop ligt de boerderij van de familie Dijkshoorn, afgelegen in de Duifpolder in Maasland. De melkveehouderij is alleen te bereiken via kleinere wegen. Boer Kees heeft zo’n 70 hectare land. ,,Mijn vader had er nog 19. Inmiddels zijn de buren geen boeren meer en heb ik land van hem overgenomen.”
Om de boerderij heen staan tientallen koeien in de weide. Bij het betreden van het land komen de koeien nieuwsgierig dichterbij. Toch blijven ze op enige afstand, want ze hebben geen zin om naar binnen te gaan om te worden gemolken. Ze hebben allemaal een eigen naam. Simone, Loretta, of Yvanka, ze staan er allemaal. ,,Namen als Bertha 31 vind ik niet leuk. Ze hebben allemaal een eigen karakter en daar hoort een eigen naam bij.”
Soms mogen schoolklassen een naam bedenken. ,,Wel altijd met de volgende letter van het alfabet.”
Sinds het begin, in 2006, is de melkveehouderij aangesloten bij het fonds. ,,We kunnen er niet de boerderij op draaiende houden”, vertelt Dijkshoorn. ,,Het zijn extra inkomsten met een stimulans om de boel netjes te houden. Elke twee jaar worden we gecontroleerd of het erf netjes is en we ons houden aan de gemaakte afspraken.”
“Het is een beloning voor wat we toch al doen. Zonder deze stimulans zouden sommige boeren hun erf laten verpauperen of oude gebouwen slopen. Bedrijven moeten almaar groter en groter. Boeren zagen dan alle bomen om, want je moet daar onderhoud aan plegen.”
Door het Groenfonds krijgen de boeren geld voor onderhoud. ,,Regenputten en historische gebouwen blijven zo behouden, bijvoorbeeld voor educatie.”
Het houten huis op zijn erf stamt uit 1700. Dijkshoorn: ,Het moet worden onderhouden en dat kost veel geld.” Er zit wel een limiet aan het fonds. ,,We kunnen er niet de hele boerderij van onderhouden. We krijgen geld voor verschillende onderdelen, maar het maximum is 5000 euro per boer.”
Educatiekoe
Daar doen de boeren wel wat voor terug. Vooral educatie vindt het Groenfonds belangrijk. Per jaar komen tientallen klassen kijken bij Dijkshoorn en Gravesteyn. ,,De kinderen sta ik aan de weg op te wachten met een koe”, vertelt Gravesteyn. ,,Onze educatiekoe noemen we haar liefkozend.” De boer heeft het liefst kinderen uit groep 7. ,,Die denken kritisch over dingen na.” En het speciaal onderwijs heeft hem inmiddels gevonden. ,,De kinderen bloeien helemaal open.”
Rustige plek
Ook stad en land komen op Grave-steyns erf samen. Sinds 2016 is er een fietspad achter zijn erf, waar mensen uit de stad graag fietsen om de drukte te ontvluchten. De boer had toen al verwacht dat mensen zijn erf op zouden komen, aangezien dat makkelijk te bereiken is vanaf het pad. ,,Sommige fietsers deden hun behoefte op ons erf”, vertelt hij. ,,Ze zochten dan een rustige plek op het erf uit. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Daarom hebben we een kleine kantine met toilet, waar mensen zelf koffie, thee en iets lekkers kunnen pakken en zelf afrekenen.”
Boer krijgt maximaal 5000 euro
Het Groenfonds is in 2006 opgericht om landeigenaren te stimuleren natuur in de polders te houden. De Agrarische Natuurvereniging Vockestaert beoordeelt welke plannen voldoen aan de eisen. Hoewel iedereen subsidie kan aanvragen, doen voornamelijk boeren dat. Melkveehouder Kees Dijkshoorn weet wel hoe dat komt. ,,Je moet minimaal 300 euro uit het Groenfonds moeten halen. Dat lukt eigenaren van kleine stukken land niet snel. Oude boerderijen hebben een streep voor.” Het maximale bedrag is 5000 euro.
Het fonds is opgericht om ervoor te zorgen dat landeigenaren zich kunnen inzetten voor het landschap in de polder. Dijkshoorn doet aan mozaïekbeheer van zijn graslanden. ,,Dat is goed voor de weidevogels, maar voor boeren erg vervelend, die maaien het liefste alles in één keer.”
Natuur staat voorop, maar ook educatie en de relatie tussen steden als Den Haag, Delft en Rotterdam en het boerenland zijn belangrijk. Dijkshoorn: ,,Mensen uit de stad weten vaak niet dat hier zo’n mooi gebied ligt waar je kunt te genieten van de natuur, vlak bij de stad.”